پرکولاتور و نقش آن در فرآیند عصاره گیری گیاهان دارویی

با استقبال روزافزون جامعه از محصولات دارویی و بهداشتی با منشأ گیاهی و با توجه به طیف گسترده‌ای از مواد مؤثره‌ای که در عصاره‌های گیاهی وجود دارند، اهمیت فرآیندهای استخراج مؤثر و بهینه بیش از پیش برجسته شده است. تفاوت فرآیند اسانس‌گیری و عصاره‌گیری نیز نشان می‌دهد که در بسیاری از موارد نمی‌توان اسانس‌ها را جایگزین عصاره‌های گیاهی نمود. (برای آشنایی بیشتر با تفاوت این دو، به مقاله‌ی “ عصاره‌ی گیاهی چیست و تفاوت آن با اسانس در چیست؟“مراجعه نمایید.)

روش‌های مختلف عصاره‌گیری

روش‌های متنوعی برای تولید عصاره وجود دارد که بسته به نوع گیاه، نوع ماده‌ی مؤثره و هدف تولید انتخاب می‌شوند. از جمله این روش‌ها می‌توان به غوطه‌وری، سوکسله، استخراج با سیال فوق بحرانی و پرکولاسیون اشاره کرد. برای مطالعه‌ی تفصیلی درباره‌ی این روش‌ها، به مقاله‌ی “روش‌های عصاره‌گیری، مزایا و معایب“ رجوع فرمایید. یکی از رایج‌ترین و مؤثرترین روش‌ها، روش پرکولاسیون است که در ادامه شرح داده می‌شود.

فرآیند عصاره‌گیری به روش پرکولاسیون

مراحل اجرایی

–  آماده‌سازی گیاه:
گیاه دارویی ابتدا با آسیاب تا سایز مناسب خرد می‌شود.

–  نم‌زنی:
پودر گیاه با مقدار کنترل‌شده‌ای از حلال نم‌زنی می‌شود تا آمادگی لازم برای عملیات پرکولاسیون فراهم گردد.

–  بارگیری در پرکولاتور:
پودر نم‌زنی شده به داخل مخزن پرکولاتور منتقل و تا ارتفاع مشخصی بارگیری و فشرده می‌شود.

–  افزودن حلال:
حلال به آرامی اضافه می‌شود تا سطح گیاه را کاملاً بپوشاند.

–  زمان استخراج:
بسته به نوع گیاه و ویژگی‌های ماده‌ی مؤثره، فرآیند استحصال بین ۲۴ تا ۷۲ ساعت طول می‌کشد.

–  جمع‌آوری عصاره:
پس از پایان فرآیند، عصاره از شیر خروجی تخلیه شده و در ظروف مناسب جمع‌آوری می‌شود.

–  تغلیظ عصاره )در صورت نیاز(:
عصاره به دستگاه اواپراتور منتقل شده و حلال اضافی بازیابی می‌شود.

–  بازیابی حلال از تفاله:
تفاله‌ی گیاه پس از پرس اولیه به اواپراتور منتقل شده و باقیمانده‌ی حلال از آن بازیابی می‌شود.

نکات کلیدی در پرکولاسیون

• انتخاب سایز مناسب ذرات گیاه برای اطمینان از جریان یکنواخت حلال ضروری است.
• نوع حلال و نسبت بهینه‌ی حلال به گیاه بر اساس ویژگی ماده‌ی مؤثره تعیین می‌شود.
• کنترل دما و فشار برای بهبود راندمان استخراج اهمیت دارد.
• رعایت دقیق زمان‌بندی برای حفظ کیفیت مواد مؤثره ضروری است.

خدمات صنعتی مرتبط باگروه مشاور صنعت

مشاور صنعت با ارائه‌ی مشاوره‌های تخصصی در زمینه‌ی تولید عصاره‌های گیاهی، همراه تولیدکنندگان از مرحله‌ی طراحی فرآیند تا تولید نهایی عصاره است. با تکیه بر تجربه‌ی عملی و دانش فنی روز، مشاور صنعت مسیر موفقیت شما در صنعت عصاره‌های گیاهی را هموار می‌کند.

نتیجه‌گیری

روش پرکولاسیون یکی از کارآمدترین و اقتصادی‌ترین روش‌ها برای تولید عصاره‌های گیاهی با کیفیت بالا است. با طراحی صحیح فرآیند و انتخاب پارامترهای بهینه، می‌توان عصاره‌هایی استاندارد با بالاترین میزان ماده‌ی مؤثره تولید نمود که پاسخگوی نیاز بازارهای دارویی، غذایی و بهداشتی باشد.